Tekstaro de Esperanto

Projekto 1a

Usonaj esperantistoj pretas starigi ŝparkonton, en kiun ili metos ĉiumonate monon, por ke post kelkaj jaroj estu sumo de kelkaj miloj da dolaroj, kiujn juna kosova albano povos uzi por siaj universitataj aŭ antaŭuniversitataj studoj.

La grupo nun serĉas kosovan infanon (de proksimume 12 ĝis 15 jaroj), kiu prefere parolu mem Esperanton aŭ apartenu al E-lingva familio, kaj kiu suferis pro la milito. Oni donos prioritaton al infano, kiu eventuale perdis unu aŭ ambaŭ gepatrojn.

Se vi konas tian kazon aŭ konas iun, kiu povas helpi trovi tian infanon, bonvolu rekte kontakti Agadon Espero ĉe Renato Corsetti:

Adreso: Colle Rasto, IT-00036 Palestrina, Italio

Rete: corsetti@itelcad.it

Projekto 2a

Ĉi-jare la milito en Kosovo kaŭzis homan katastrofon kun centmiloj da rifuĝintoj. La rifuĝintoj ĉefe troviĝas en Albanio, Makedonio kaj Montenegro (ĉ. 700 mil), sed laŭ informoj de la bosnia registaro ankaŭ al Bosnio rifuĝis pli ol 15 mil albanoj kaj 15 mil bosnoj el Serbio.

Krom propraj problemoj kun bosnaj rifuĝintoj, nun en Bosnio establiĝis pluraj rifuĝintaj centroj por albanoj el Kosovo. Krom la centroj, rifuĝintojn akceptas familioj en bosnaj urboj, parencoj aŭ konatoj. Pluraj familioj akceptis inter 4 kaj 10 rifuĝintoj.

La rifuĝintaj centroj kaj la familioj bezonegas diversan helpon. La plej urĝaj bezonoj estas: nutraĵo, higienaj bezonaĵoj, vestaĵoj, ŝuoj kaj alia ilaro por infanoj.

La projekto antaŭvidas helpon al 1000 rifuĝintaj familioj per “Familia pakaĵo de nutraĵo kaj higienaj bezonaĵoj”. Distribuon de la “Familia pakaĵo” oni faras laŭ listoj, kompilitaj en komunumoj kaj en centroj por rifuĝintoj. La suma kosto de 1 pakaĵo estas 50 germanaj markoj. La projekto planas aĉeton de 1000 pakaĵoj.

La agado estas organizata kaj prizorgata de Humanitara Organizo Espero (M.Spahe, 10/II, 71000 Sarajevo, Bosnio kaj Hercegovino).

Ili serĉas helpon de esperantistoj por traduki la informon pri la projekto kaj por kontakti naciajn neesperantistajn help-asociojn. Esperantistoj, kiuj pretas helpi kontaktu ilin rekte.

Eblas subteni la agadon ankaŭ per la mono por aĉeti unu aŭ plurajn pakaĵojn. En ĉi tiu kazo la plej facila vojo estas sendi monon al UEA nepre kun la indiko “Konto Espero. Agado 2a”. Tiu mono estos transdonata al HOE.

Projekto 3a

Grupo de francaj esperantistoj tra Amikeca Reto peras kontaktojn en Francio por gastigi rifuĝintojn el la militanta Balkano. Pluraj francaj familioj jam proponis sin por gastigi E-familiojn. La franca registaro pli volonte helpas rifuĝintojn, kiuj havas parencojn en Francio.

Amikeca Reto havas postulojn: la gastigantoj devas esti en serioza kontakto kun E-grupoj (kaj la urbestraroj) por kiel eble plej bone akcepti la homojn, kiuj vivis dramajn momentojn.

Ĉiuj informoj pri supozataj movoj de esperantistoj al ia landlimo ege interesas la francajn esperantistojn por rilati kun sav-asocioj (Ruĝa Kruco ktp) kaj por serĉi ilin. Se iu havas firmajn rilatojn kun sav-asocioj, li povas sin anonci por faciligi la serĉadon.

Ĉiujn informojn kaj informpetojn pri ĉi tiu agado, kun la indiko “Projekto 3a”, bonvolu sendi al Renato Corsetti, kiu transdonos ilin al la francaj esperantistoj okupiĝantaj pri ĝi.

Projekto 4a

Estas vera fiero por ni esperantistoj memori pri la instruo de Zamenhof, kiu helpis malriĉulojn, pagante mem la kuracilojn por siaj pacientoj. Same fiere ni memoras pri nia movado, kiu helpis dum la mondmilitoj trovi en la militantaj landoj gefilojn por rekunigi ilin kun la gepatroj, kiam ĝi helpis per nutraĵoj, vestaĵoj, lerniloj, libroj, kuraciloj, ktp.

Se nun ni deziras agi paralele kaj kunlabore kun Ruĝa Kruco, Ruĝa Duonluno, Agado Ĉielarko kaj Intersos, jen la ebleco, pri kiu klopodas AEL:

En Albanio loĝas miloj da rifuĝintoj. Nur en la urbo Lezhe, en kiu estas la sidejo de AEL, loĝas 7000 kosovanoj en tendoj, plastaj tendoj, kaj en hejmoj de lokaj familioj.

Nia helpo ne povas esti grandskala kompare kun tiu de la menciitaj organizoj, sed ni deziras helpi laŭ niaj eblecoj, por ke ankaŭ la nomo “Esperanto” aperu apud tiuj de la ceteraj helpantoj.

Jam spontane komencis alveni donacoj, ekzemple de familio Braun el Germanio kaj de ges-roj Florence Coté kaj Gerard Cool el Aŭstrio, kiujn AEL aparte volas danki.

Nia generacio renovigu la bonan ekzemplon, kiun ni ricevis el nia historio. Bonvolu sendi viajn kontribuojn rekte al AEL (Agim Peraj, Ŝengjin, Lezhe, Albanio).

Renato Corsetti

Radio Aŭstria Internacia

Al la redakcio de Radio Aŭstria Internacia venis en 1998 laŭ la lingvo de la redakcio tiom da alskriboj:

1. Esperanto 3.503

2. Angla 2.708

3. Franca 844

4. Hispana 717

5. Araba 0

Leopold Patek

MOSKVO: PRELEGE KAJ ETERE

En Moskvo dum kelkaj jaroj ĵaŭde kaj sabate funkcias Junulara universitato de moderna socialismo, kiun ĉiu povas viziti. La altnivelaj prelegoj koncernas diversajn temojn: filozofion de la historio, modernan kapitalismon, homajn rajtojn ktp.

10 apr 1999 tie por pli ol 20 personoj Nikolao Gudskov prelegis pri la laborista E-movado. Li rakontis pri ideo de Esperanto, pri ĝia ligo kun laborista internaciismo, pri la tragika historio de SAT. La 90-minuta prelego elvokis tian intereson, ke post ĝi ankoraŭ pli ol 90 minutojn sekvis senĉesaj demandoj. Ĉiu ĉeestinto ricevis abundajn ruslingvajn materialojn pri Esperanto.

***

15 maj 1999 inter 19h10 kaj 20h00 okazis 50-minuta rektetera radioelsendo pri moskva EK Lev Tolstoj. Ĝi estis disaŭdigita de radiostacio Rezonans en mezlongonda bendo 295 m kadre de ĉiusemajna programo En la mondo de ŝatokupoj, facile aŭskultebla en la eŭropa parto de Ruslando.

Klubanoj rakontis pri Esperanto kaj pri libroeldonado en la internacia lingvo, kaj Mikaelo Povorin kantis E-kantojn. Poste esperantistoj respondis demandojn de aŭskultantoj, kiuj telefonis al la studio dum la elsendo.

Nikolao Gudskov

20 JAROJ FULMIS FOR

19 maj 1999 Tomska E-klubo iĝis 20-jara. Jes, ĝuste antaŭ 20 jaroj en eksterurba pikniko grupo de ĵuslernintoj (A.Birjulin, A.Gulidov, fratoj Ŝljafer, A.Negodujko, N.Guc) decidis organizi en Tomsk E-klubon. La ideo jam ŝvebis, Anatolo Gonĉarov sugestis tion en OSER-32, restis nur laŭte diri tion. Kaj skribi protokolon...

Tre rapide formiĝis laboregkapabla kerno, kreiĝis vera spirita etoso, kiu travivis longe, malgraŭ tio, ke el la tiama grupo en Tomsk restis nur Alekseo Birjulin, dum lastaj 10 jaroj la klubo ne havas propran ejon, arkivo estas lokita dise k.a. Sed la iama entuziasmo vivas plu.

Por la inda festado la klubo faris:

— du publikajn lecionojn por ĉ. 80 studentoj de universitatoj (prelegis Aleksandr Uljanov, Gennadij Basov, junaj klubanoj);

— ekspozicion en la biblioteko de Tomska Ŝtata Universitato;

— solenan kunvenon en la kunsidejo de la Urbestraro;

— tradician neformalan festadon apudurbe en turistaj kondiĉoj kun 36 partoprenantoj.

Pri nia jubileo informis la urba radio kaj aliaj amaskomunikiloj. La informo estis cirkuligita en amatoran komputilan reton FIDO, kaj estis ricevitaj kelkaj gratuloj de tomskaj FIDO-anoj.

30 maj okazis ekzameno por finintoj de la elementa kurso; kuraĝis ekzameniĝi 12 personoj (el 20 startintoj antaŭ 3 monatoj). Jam la duan “eldonon” faris tre talenta instruisto — Jelena Katajeva, kiu nur antaŭ unu jaro mem finis elementan kurson.

Nekredeble, sed jam pasis tiom multe, kaj sukcesoj, kaj mal-, kaj bona fam’ pri la klubo, kaj klaĉoj... Sed ni vivos plu malgraŭ ĉio, kaj kvankam 20 jaroj fulmis for... sed daŭre ni restas juna klubo!

Gennadij Basov

vicprezidanto de TEK

ULJANOVSK REAKTIVIĜAS

E-movado en urbo Uljanovsk havas longan historion. En bibliotekaj arkivoj estas trovita “Statuto de la Simbirska Esperantista Societo”, datita je 1910. En ĝi estas skribite, ke la societo havas sian bibliotekon, okazigas lekciojn kaj kursojn.

En diversaj periodoj E-movado en nia urbo havis diversajn formojn. Dum kelkaj lastaj jaroj la klubo ne funkciis. Sed E-vivo ne haltis, kaj kelkaj restintaj esperantistoj aktivis en diversaj agadkampoj. Multaj Interretanoj konas paĝojn de Jurij Finkel, kaj Sergej Verŝinin estas konata en literatura kaj aliaj fakoj.

Ĉi-jare en februaro kaj marto ni okazigis kursojn kaj nun en la klubo estas ĉ. 20 homoj, kiuj kunvenas du fojojn semajne. Fine de aprilo niaj klubanoj partoprenis tradician VER-11 en Nabereĵnie Ĉelni kaj eĉ gajnis tie kelkajn premiojn. Kaj nun ni prepariĝas por veturi al OkSEJT.

Adreso: RU-432063, Uljanovsk-63, ab. ja. 4716, Ruslando

Rete: yuka@uaz.ru.

Jurij Karcev

PER ESPERANTO EN FRANCIO

18-25 apr 1999 grupo de junaj esperantistoj el Sankt-Peterburga gimnazio N-ro 271 partoprenis renkontiĝon de E-infanoj apud Troyes (Ĉampanjo), kiun organizis prezidanto de E-Asocio de Bondy Elisabeth Barbay.

Krom la peterburga grupo partoprenis ankaŭ infanoj el Pollando kaj Francio. Entute 25 diversaĝaj lernejanoj dum unu semajno praktikis Esperanton, multe ekskursis, vizitis unikan muzeon de aŭtomatoj, farmbienon k.a. Vespere la partoprenantoj amuziĝis, dancis, kantis, koncertis. Esperanto konatigis kaj amikigis infanojn, kiuj nun korespondas. Riĉa je ekskursoj kaj renkontoj estis ankaŭ la pariza programo.

Svetlana Miroŝniĉenko

DE LA KLUBO AL E-CENTRO

10–11 jun 1999 en Krasnojarsk (Siberio) okazis la 2a foiro-prezentado de nekomercaj organizaĵoj, kiun inter aliaj 65 organizaĵoj partoprenis kun sia stando ankaŭ Krasnojarska E-Klubo (KrasEK). La tradiciiĝinta Foiro celas prezenti al la urbaj loĝantaro kaj estraro tutan spektron de la sociaj iniciatoj kaj atentigi oficialajn instancojn pri la problemoj kaj bezonoj de la soci-utilaj organizaĵoj.

Dum la oficiala prezentado de la partoprenantoj prezidanto de KrasEK Sergej Bronov rakontis pri esperanto kaj la klubo, dum Andrej Peĉonkin samtempe partoprenis diskuton pri interrilatoj de nekomercaj organizaĵoj kun la komercaj kaj la oficialaj instancoj.

Dum la lastaj jaroj en Krasnojarsk progresas memorganiziĝo de la socia vivo, kaj KrasEK laŭpove partoprenas tiun procezon. La klubo oficiale partneras kun la urba komitato pri la junularaj aferoj ĉe la urba administracio, danke al kio ĉiujare ĝi estas liberigata de lupago por la urbocentra ejo. Nun ni intencas pli aktive eniri tuturbajn aranĝojn. Aŭtune de 1998 kvin klubanoj senpage lernis en la kurso pri kreado de hejmpaĝoj kadre de speciala programo por la nekomercaj organizaĵoj. Nun ni planas organizi en la urbo ret-informadon pri esperanto.

La financa krizo en Ruslando batis ankaŭ nin. Dum la pasinta vintro estis problemoj pri la dezirantoj lerni esperanton: oni plezure kaj amase vizitis niajn propagandajn prelegojn, sed ne povis pagi eĉ la modestan kurs-kotizon. Kaj ni simple disdonadis priesperantajn faldfoliojn por ebla estonta rerenkontiĝo. Sed maje kaj junie la humoro de la homoj jam pliboniĝis, kaj aŭtune la kurso povos refunkciiĝi.

Ni strebas evoluigi la klubon al la respektinda centro de E-kulturo. Laŭ interkonsento kun Urala Esperantista Societo, KrasEK transprenis la zorgojn pri la Kolektiva E-Biblioteko, kiu dum 16 jaroj funkciis en Jekaterinburg. Ni kunaranĝis transportadon en aprilo 1999 al Krasnojarsk de preskaŭ 1800 libroj kaj multajn periodaĵojn. Nun ni intencas organizi publikan bibliotekon kaj ligi ĝin al la ĵus aperinta urba Biblioteka Asocio.

Pluas nia laboro kun la infanaro. Nia klubano Valerij Malyĥin organizis infanan E-rondon en la orfejo kaj daŭrigas sian laboron kiel profesia gvidanto de la infana E-klubo ĉe la regiona “pionirpalaco”. KrasEK helpas per literaturo.

Dum lastaj du jaroj preskaŭ 50 personoj finis niajn kursojn. Ĝojigas ke inter ili plimultas studentoj. Tio signifas, ke prepariĝas la nova generacio, kiu povos anstataŭigi nin post kelkaj jaroj. Ne ĉiuj klubaniĝas, sed multaj konservas interrilatojn kun ni kaj restas niaj amikoj kaj helpantoj.

Kontaktu nin je la kluba adreso

RU-660017, Krasnojarsk, ab. ja. 20825, Ruslando.

Sergeo Bronov

prezidanto de KrasEK

SESIO DE SCIO

En Moskvo funkcias E-asocio Scio. Konferencoj de la asocio okazas unu fojon en tri monatoj. La asocion gvidas blinda esperantisto V.M. Ĥmelinskij.

31 maj. — 4 jun. 1999 okazis laŭplana konferenco kun sep raportoj. Prelegis V.Ĥmelinskij, E.Budagjan, R. Grinceviĉius, T.Telegkina, K.Iljutoviĉ, S.Visokovskij, T.Lezginceva.

Viktoria Nikiforova

TRANS LA KRADO

Nia redakcio ofte ricevas informpetojn pri Esperanto el malliberejoj. Ni kutime ne nur respondas tiujn leterojn, sed ankaŭ sendas librojn kaj gazetojn.

Antaŭ nelonge ni sendis tri dukilogramajn pakaĵojn kun lernolibroj, vortaroj, beletraĵoj kaj gazetoj al Novosibirska kaj Murmanska regionoj. Dank’ al mondonaco de Bard Hekland ni pretigis plian stokon por tiu celo.

Pliaj donacoj estas bonvenaj.

Halina Gorecka

Fragmento el La taglibro de l’ verkisto

de Fjodor Dostojevskij

“La taglibro de l’ verkisto”, kiun Fjodor Dostojevskij eldonis (kun kelkaj paŭzoj) en la jaroj 1873–1881 estis senprecedenca evento en la Ruslanda soci-kultura vivo kaj pro la vasta gamo de la prezentataj temoj, kaj pro la unika prezentostilo de la genia verkisto.

En majo “La Ondo” komencis aperigon de fragmentoj el la “Taglibro” per la satira “Enkonduko”, kiu ricevis tre pozitivan akcepton. Nun ni daŭrigas per lirika bildo “facila kaj senenhava”.

“Tiumatene mi tro malfruis, — konata damo rakontis al mi antaŭ kelkaj tagoj, — kaj forlasis la hejmon preskaŭ tagmeze, sed, ĝuste tiam mi havis multajn farotaĵojn. Ĝuste en la strato Nikolajevskaja mi devis viziti du lokojn, proksimaj unu al la alia. Unue mi iris al la policejo, kaj ĉe ties pordo mi rimarkis tiun oldulinon, kaj ŝi aperis al mi tre maljuna, kurbiĝinta, kun apogbastono, tamen mi ne sukcesis diveni ŝian aĝon; ŝi venis ĉe la pordon kaj sidiĝis tie en angulo sur pordistejan benkon por ripozi. Cetere mi pasis preter ŝi, kaj ŝi nur momenton estis antaŭ miaj okuloj.

Post deko da minutoj mi foriris el la policejo, kaj du domojn post ĝi estas vendejo, en kiu mi ankoraŭ pasint-semajne mendis ŝuojn por Sonjo; mi do laŭvoje iris tien por preni ilin kaj ekvidis, ke la oldulino sidis jam ĉe tiu domo, ankaŭ sur benko apud la pordego — ŝi sidis kaj rigardis al mi; mi ridetis al ŝi, eniris kaj prenis la ŝuojn. Post kelkaj minutoj mi direktis min al avenuo Nevskij kaj vidis, ke mia oldulino sidis jam ĉe la tria domo, tamen ŝi sidis ne sur benko, sed sur brika elstaraĵo, ĉar benko mankis ĉe tiu pordego. Mi subite kaj nevole haltis antaŭ ŝi: kial, mi pensis, ŝi sidiĝas apud ĉiu domo?

— Avinjo, — mi diris, — ĉu vi laciĝis?

— Jes, mia kara, mi tre laciĝas. Mi pensis: estas varme, la suno lumas, do mi iru al la genepoj por tagmanĝi.

— Ĉu vi do, avinjo, iras por tagmanĝi?

— Por tagmanĝi, mia kara, por tagmanĝi.

— Sed tiele vi ja ne venos.

— Ne, mi venos; jen mi iom iros kaj ripozos, kaj poste denove ekstaros kaj pluiros.

Mi rigardis ŝin kaj sentis teruran scivolemon. La oldulino estis malgranda, pura, en la vestaĵoj trivitaj, verŝajne burĝino, kun apogbastono, la pala kaj flava vizaĝo fiksiĝinta al la ostoj, la lipoj senkoloraj — kiel mumio; sed sidante ŝi ridetis, kaj la suno lumis rekte sur ŝin.

— Verŝajne, avinjo, vi estas tre maljuna, — mi demandis, kompreneble ŝerce.

— Cent kvar jarojn mi havas, kara mia, nur cent kvar jaretojn (tiel ŝi ŝercis)... Sed kien vi iras?

— Jen, avinjo, — ankaŭ mi ridis, — mi aĉetis en la vendejo ŝuetojn por mia filino kaj portas ilin hejmen.

— Aj, kiaj etaj ŝuetoj, ĉu via filino estas eta? Estas bone por vi. Ĉu vi havas aliajn infanojn?

Kaj ŝi plu ridis kaj rigardis. Ŝiaj okuloj estis malbrilaj, preskaŭ mortaj, sed el ili kvazaŭ lumus varma radio.

— Avinjo, volu preni miajn kvin kopekojn, aĉetu por vi kukon, — mi diris kaj donis al ŝi kvinkopekan moneron.

— Ĉu vi donas al mi la moneron? Nu, dankon, mi jes prenos vian moneron.

— Prenu do, avinjo, estu afabla.

Ŝi prenis. Estis konstateble, ke ŝi ne kutimas, kaj ke la vivo ne devigis ŝin almozi, sed ŝi prenis ĉe mi tre kortuŝe, tute ne kiel almozon, sed kvazaŭ pro ĝentileco aŭ pro boneco de sia koro. Sed eble ŝin tio tre imponis, ĉar nur malmultaj alparolas ŝin, oldulinon, kaj jen — oni ne nur interparolas kun ŝi, sed eĉ kun amo pri ŝi zorgas.

— Nu, avinjo, — mi diris, — adiaŭ. Ĝisiru bonsane.

— Mi ĝisiros, kara mia, ĝisiros. Mi ja ĝisiros. Kaj vi iru al via nepino, — misis la oldulino, forgesinte, ke mi havas ne nepinon, sed filinon; verŝajne ŝi pensis, ke jam ĉiuj havas genepojn. Mi ekiris, lastfoje rerigardis al ŝi kaj ekvidis, ke ŝi malrapide kaj pene stariĝis, frapis la bastonon kaj ekplandis surstrate. Eble laŭvoje ŝi ankoraŭ dek fojojn haltos ĝis venos al la familianoj por “tagmanĝi”. Kaj kien ŝi iras por tagmanĝi? Tre kurioza oldulino.”

Tiumatene mi aŭdis ĉi rakonton — efektive eĉ ne rakonton, sed, simple, iun impreson pri renkonto kun centjarulino (vere, ĉu ofte oni renkontas centjarulon, des pli tiel plenan je vivo anima?) — kaj baldaŭ tute forgesis ĝin; nur malfrunokte, traleginte artikolon en revuo kaj formetinte la revuon, mi subite rememoris la oldulinon kaj ial rapide imagis la daŭrigon pri tio, kiel ŝi venis al la parencoj por tagmanĝi: rezultis ankoraŭ unu, eble tre versimila, eta bildo.

Ŝiaj genepoj — kiuj verŝajne estas pragenepoj, sed ŝi nomas genepoj ankaŭ ilin — probable estas metiistoj, homoj certe familiaj, aliokaze ŝi ne irus al ili por tagmanĝi. Ili loĝas ie en keletaĝo, aŭ eble luas barbirejon. Ili estas malriĉaj, sed tamen ili ja nutras sin kaj gardas la hejmon en bona ordo. Ŝi atingis ilin, probable, je la dua horo. Ili ŝin eĉ ne atendis, sed renkontis, verŝajne, sufiĉe afable.

— Jen ŝi venas, Maria Maksimovna, eniru, eniru, bonvenu, karulino.

... Tri etaj infanoj — knabo kaj du knabinoj — rapide alkuris al la praavino. Kutime tiaj tre maljunaj oldulinoj ĉiam tre rapide intimiĝas kun infanoj: ili mem iĝas anime tre similaj, foje eĉ identaj, al infanoj. La oldulino eksidis. Ĉe la mastro estis iu gasto aŭ kliento, lia kvardek-jara konato, jam forironta. Krome gastis ankaŭ nevo, filo de lia fratino, deksepjara junulo, deziranta dungiĝi ĉe presejo. La oldulino faris la signon de l’ kruco kaj sidiĝis, rigardante la gaston.

— Uf, mi laciĝis! Kiu estas ĉe vi?

— Ĉu mi? — ridetis la gasto, — ĉu vi, Maria Maksimovna, ne rekonis min? Ja antaŭ du jaroj ni intencis kune iri en arbaron por pluki fungojn.

— Uf, mi ja konas vin, la mokanton. Mi memoras vin, nur vian nomon mi forgesis, kiu vi estas, sed ja memoras. Uf, ial mi tre laciĝis.

— Sed mi deziras demandi vin: kial, Maria Maksimovna, respektinda oldulino, vi tute ne kreskas alten? — li ŝercis.

— Ĉesu jam, — ridis la avinjo, cetere, tre kontenta.

— Mi, Maria Maksimovna, estas bonkora homo.

— Kaj kun la bonkoraj estas interese paroli. Uf, mi ja plu anhelas, panjo. Vi do jam aranĝis mantelon por Serĉjo, ĉu ne?

Ŝi mansignis al la nevo.

La nevo, junulo forta kaj sana, tutbuŝe ridetis kaj proksimiĝis. Li estis vestita per griza mantelo, kaj li ankoraŭ ne povis indiferente surporti ĝin. Indiferento venos eble nur post unu semajno, sed nun li ĉiuminute rigardis la roversojn kaj manikajn refaldojn, kaj sin tutan en la spegulo, sentante apartan estimon al si mem...

— Nu, sufiĉas, — diris la mastro, — necesas iom manĝi. Sed mi vidas ke vi vere tre laciĝis, Maria Maksimovna, ĉu ne?

— Jes, saĝulo, mi laciĝis, la tago ja estas varma kaj suna. Mi do decidis viziti vin... kial mi kuŝu? Uf! Survoje mi renkontis junan sinjorinon, ŝi por siaj infanoj aĉetis ŝuojn. “Kial, oldulino, — ŝi diris, — vi laciĝis? Prenu por vi kvin kopekojn kaj aĉetu kukon...” Mi do, sciu, prenis la moneron.

— Tamen, avinjo, antaŭ ĉio iomete ripozu, kial vi hodiaŭ tiel anhelas? — kun aparta zorgemo diris la mastro.

Ĉiuj ekrigardis al ŝi — jam ŝi subite tre paliĝis, la lipoj blankiĝis. Ankaŭ ŝi ĉirkaŭrigardis ĉiujn, sed iel malhele...

— Do, mi pensis... kukojn por la infanetoj... la kvinkopeko...

Kaj ŝi denove haltis, denove respirante. Ĉiuj silentiĝis por ĉirkaŭ kvin sekundoj.

— Kio, avinjo? — la mastro sin klinis al ŝi.

Sed la avinjo ne respondis. Denove sekvis silento dum kvino da sekundoj. La oldulino fariĝis eĉ pli blanka, kaj ŝia tuta vizaĝo subite iel pintiĝis. La okuloj senmoviĝis, la rideto glaciiĝis sur la lipoj; ŝi rigardis rekte, kaj jam ne plu vidante.

— Necesas voki popon!.. — subite kaj haste diris la gasto duonvoĉe de malantaŭe.

— Sed... ĉu ne... malfrue jam... — la mastro balbutis.

— Avinjo, ha, avinjo! — vokis la oldulinon la edzino de l’ barbiro, subite vigliĝinte; sed la avinjo restis senmova, nur ŝia kapo kliniĝis flanken; la dekstra mano, kuŝanta surtable, tenis la moneron, kaj la maldekstra restis sur la ŝultro de la pliaĝa pranepo Miĉjo, sesjara knabo. Li staris senmova kaj per la grandaj mirigitaj okuloj atente rigardis la praavinon.

— Ŝi forpasis! — senhaste kaj grave diris la kliniĝinta mastro kaj krucosignetis sin.

— Jes ja! Tute ĝuste, mi vidis, ke ŝi kliniĝas, — kortuŝite kaj rapide prononcis la gasto; li estis terure frapita kaj ĉirkaŭrigardis ĉiujn.

— Aĥ, dio! Jen ni havas! Kion ni nun faru, Makaryĉ? Ĉu ni transportu ŝin tien? — la mastrino pepis haste kaj tute konfuzite.

— Kien tien? — emfaze respondis la mastro, — ni ĉion aranĝos ĉi tie; ĉu vi ne estas ŝia parenco? Sed tien necesas iri por sciigi.

— Cent kvar jaroj, jes! — la gasto faris kelkajn paŝojn surloke, ĉiam pli kaj pli kortuŝita. Li eĉ tute ruĝiĝis.

— Jes, dum la lastaj jaroj ŝi jam ekforgesis la vivon, — ankoraŭ pli grave kaj pli emfaze rimarkis la mastro, serĉante kaskedon kaj formetante la mantelon.

— Sed unu minuton antaŭe ŝi tiel ridis kaj ĝojis! Jen, la monero ankoraŭ en la mano! La kukojn, ŝi diris, ho-o, nia vivo!

— Nu, ni do iru, Petro Stepanoviĉ, — la mastro interrompis la gaston, kaj ili eliris. Certe, oni ne priploras tiajn. Ŝi aĝis cent kvar jarojn kaj “forpasis sen malsanoj kaj ĝenoj”. La mastrino invitis najbarinojn por helpo. Tiuj akceptis la sciigon preskaŭ kun plezuro kaj tuj alkuris, aĥante kaj krietante. Unue, kompreneble, estis aranĝita la samovaro. La infanoj kun mirigita aspekto amasiĝis en angulo kaj defore observis la mortan avinjon. Miĉjo ĝis sia lasta horo ĉiam memoros la oldulinon, kiu mortis kun la mano sur lia ŝultro; kaj kiam li mortos, jam neniu sur nia tero scios kaj memoros, ke iam iu oldulino vivis kaj travivis cent kvar jarojn — neniu scias, kiel kaj por kio. Sed kial memori: ja estas tute egale. Tiel forpasas milionoj da homoj — ili nerimarkate vivas kaj mortas nerimarkate. Eble nur la mortomomento de tiuj centjaraj geolduloj enhavas ion kortuŝan kaj kvietan, ion eĉ kvazaŭ gravan kaj pacigan — ĝis nun la centjara aĝo iel strange impresas la homojn. Dio benu la vivon kaj la morton de simplaj bonkoraj homoj!

Cetere, jes, facila kaj senenhava bildo.

1876. Marto. Ĉap. 1.

Tradukis Aleksander Korĵenkov

LETERKESTO

Cetere mi volas ankoraŭ diri, ke mi ĉiumonate scivole atendas vian gazeton, kaj ke multe en ĝi interesas min. Mi esperas, ke restu tiel.

Lodewijk De Doncker (Belgio)

***

La kvalito de via revuo estis agrabla surprizo.

Peter R. Jaimez (Venezuelo)

***

Mi ricevis de vi la interesajn broŝurojn Vivo kaj morto de Wiederboren kaj Sur tranĉrando de ponard’ de Nikolai Lozgaĉev kaj dankas al vi.

Mi ankaŭ povas certigi vin, ke via gazeto ĉiam estas multflanka kaj donas valorajn informojn al mi.

Ĝojigas min ankaŭ la diversaj enigmoj. Okupiĝante pri ili, oni povas bone pliampleksigi sian vorttrezoron.

D-ro Hans-Burkhard Dietterle (Germanio)

Bruno Vogelmann — 90 jaroj!

de Sergio Pokrovskij

Mi nemalmulte vojaĝis sub socialismo, ankaŭ eksterlanden, tamen plej ofte mi vojaĝis ofice, kadre de scienca kunlaboro. Miaj elektoj estis iom limigitaj per eksteraj cirkonstancoj, ekz-e mi vojaĝis precipe en tiujn landojn kun kiuj mia instituto havis kontraktojn. Tamen ankaŭ tio estis bona, ĉar mi rimarkis ke fojfoje mi plej multe ĝuis vojaĝon en landon kiun mi proprainiciate ne intencis viziti, kiu apriore ŝajnis al mi tute seninteresa. Kvankam malpli agrable, mi konstatis ke ankaŭ la inverso estis vera: vojaĝo al lando dezirata foje alportis plenan elreviĝon.

Sed jen la “fera kurteno” falis, kaj ŝajnis ke mi povas vojaĝi laŭplaĉe, en ajnan landon laŭ mia elekto, ekz-e por viziti Universalan Kongreson en Berlino dediĉitan al la fenomeno tutmodiĝo. Sufiĉas havi monon ... Feliĉe, ni havas germanan konsulejon en Novosibirsko, kaj rektajn aviajn flugojn en Germanion. Ŝajne, mi povas viziti Germanion same facile kiel Tomskon aŭ Tajlandon. (Verdire, mi jam vizitis Dresdenon kaj Berlinon en 1976, kaj poste ial malvolis ripeti la sperton, sed nun estas nova Germanio kaj Berlino estos la kongresurbo.)

La epizodo germana

Do, mi elektis grandan turisman agentejon, respektindan filion de malnova turisma firmao Germania, kaj mendis tie vojaĝon por la koncerna tempo. La agentino estis tre helpema kaj afabla, ni facile trovis kaj mendis konvenan hotelon, mi aĉetis la vojaĝilon.

Verdire, estis unu nubeto. “Vi devos loĝi en la mendita hotelo, alie kaj vin, kaj nin povas trafi malagrablaĵoj”, avertis min la agentino.

Diable, mi ja intencis loĝi en la sufiĉe bona hotelo, mi jam pripagis mian loĝadon tie. Mi havis nenian intencon serĉi ion alian dum mia mallonga restado en Berlino. Sed post tiu averto mi ekpensis, ke surloke la afero eble estos malpli bona ol sur la reklampaĝo. Kaj tiu polica atento rememorigis al mi ion preskaŭ forgesitan.

Nu, ne gravas. Restis nur unu lasta formalaĵo: ricevi germanan vizon. Mi supozis ke la agentejo aranĝos por mi tion, kiel oni kutimas fari tion por la aliaj vojaĝoj. Sed jen dua surprizo:

“Bedaŭrinde ni ne povas fari tion por vi. La konsulejo postulas, ke la klientoj persone prezentu siajn paperojn. Ni preparos por vi ĉiujn paperojn, sed vi mem devos prezenti ilin. Ni tre bedaŭras.”

Tiel finiĝis la civilizita parto de miaj vojaĝopreparoj. Mi venis al la konsulejo kaj enviciĝis sub la numero 183 inter la aliaj gecivitanoj, atendantaj enlason sur la trotuaro. Jam ok jarojn mi ne staris en tia vico.

La publiko ja iom nervozis, ĉu oni sukcesos pasi antaŭ la tagmezo kiam la konsulejo finas la akcepton; tamen kiom eblis, la atendantoj kondutis inter si home, kompreneme kaj afable.

Post pli ol hora atendado sur la strato al mi ja prosperis eniri antaŭ la fino de la akceptotempo. La nervozan afablon surstratan anstataŭis nervoza impertinento ene.

Unue mi supozis ke tiun nervozan impertinenton kaŭzis la ĝenerala streĉo politika: antaŭ 7 semajnoj iuj nekonatoj ekbruligis la pordon de la konsulejo proteste pri la agreso kontraŭ Jugoslavio; kaj semajnon antaŭe du ĉinaj studentoj algluis du afiŝojn protestante pri la detruo de la ĉina ambasadorejo en Beogrado.

Tamen mi ja ne partoprenis en tiuj agoj; kaj poste oni diris al mi ke la etoso en la konsulejo ĉiam estis tia. La oficistojn incitas la granda alfluo de la vizitantoj en la mizeran akceptejon, kiun alfluon la konsulejo cetere ŝuldas al sia propra postulo ke ĉiu venu persone.

En la akceptejo regis maldiketa brunulo, kies manieroj ŝajnis al mi iel bizare similaj al tiuj de ĉefkelnero kaj provoso. Li estis tre, tro agema kaj provokema. Li nervoze kaj incitite indikis al ĉiuj atendantaj kien ili iru, kie ili staru, kion ili pretigu. Ĉe tio lin incitis ke la vizitantoj ial ne antaŭscias la aranĝon de la ĉambroj en la konsulejo, ke ili malĝuste sin envicigas ktp. “La germanaj vizitantoj tuj ĉion komprenas kaj estas tre disciplinemaj.”

Lia stulta, senutila, eĉ rekte malutila enmiksiĝemo senĉese kreis miskomprenojn, kiuj ankoraŭ plie lin incitadis. Iuj liaj ordonoj estis tiom absurdaj, ke unu fojon mi ne povis rezisti la tenton, kaj inspirate de la ekzemplo de Ŝvejk, mi faris laŭ lia indiko (t.e. enviciĝis laŭ la vicordo de li ŝanĝita, ne kien mi laŭkutime devus). Estiĝis konfuzeto, kaj eble tio malsukcesigis mian viziton: ĝuste tiam tra la akceptejo pasis malgranda estro, per la staturo kaj vizaĝo tre simila al Napoleono Bonaparto en malhela vestokompleto (poste mi vidis lin estri la akceptadon de vizpetoj).

Kiel ĉiuj oficistoj de la konsulejo, la Malgranda Estro aspektis mishumora, kvazaŭ pro tio ke la abomenataj vizitantoj malebligas al li sin okupi pri iu vere grava afero (kia ekz-e misdigesto). Li impone kaj iom longe deklaris (germanlingve) ke tiujn kiuj malkontentas aŭ disputas endas tuj forigi. La publiko eksilentis; mi sekvis la komplikan turnon de liaj germanaj frazoj, kaj en mia menso ial ekŝvebis la jam delonge forgesitaj versoj:

Wer auf die Straße räsoniert,

Wird unverzüglich füsiliert;

Das Räsonieren durch Gebärden

Soll gleichfalls hart bestrafet werden

(Poste, revenante hejmen, mi provis traduki tion en Esperanton:

La publikloka rezonado

Punendas per pafmortigado;

Kaj rezonadon per mieno

Tuj sekvu pun’ per karabeno

Ne, tio ne imponas. Nek la rusa, nek Esperanto estas sufiĉe esprimivaj por tiu ĝenro.)

Nu, tamen ankaŭ mi prudente silentis, kiel ĉiuj, tiom pli ke la Malgranda Estro ne similis ŝatanton de Heine. Ho ve, mi suspektas ke li rimarkis mian “rezonadon per mieno” ... Ĉiel ajn, la Malgranda Estro pasis kaj neniu iĝis forpelita.

Kurioze: post la kraŝo de socialismo mi neniam rememoris Ŝvejkon, kaj el la versoj de Heine, neniun satiran (tamen mi ja uzis lian lirikan versaĵon en unu el miaj “Lingvaj respondoj”); mi opiniis tiujn temojn definitive malaktualiĝintaj. Kaj jen, subite ili leviĝis el la profundo de mia memoro.

Tiel en la konsulejo oni regule komprenigadis al la vizitantoj, ke ili estas ne personoj venintaj realigi sian rajton je “libera moviĝado de homoj kaj ideoj” (kiel kutimis deklari la Okcidentaj propagandistoj dum la Malvarma Milito) sed senrajtaj suspektinduloj aroge almozantaj nemerititan privilegion viziti Germanion, ke oni povas ajnmomente elĵeti vizitanton el la konsulejo. Kaj kvazaŭ por kompletigi la impreson pri absoluta senrajteco, anonco sur la lasta pordo de la akceptejo avertis:

Zorge kontrolu la vizon. La konsulejo ne responsas pri eraroj en la vizoj kiujn ĝi donas.

Do, mi prezentis miajn dokumentojn. Preparitaj per la germana agentejo, ili ŝajnis senriproĉaj. Naive mi opiniis, ke la konsulejon interesas nur mia pagipovo, kaj tiuflanke ĉio estis en ordo. Sed la konsilistino tuj rimarkis la invitleteron de UEA, kaj tion ke ĝi venas el Nederlando. “Tio ne validas. Necesas invitilo el Germanio.”

Mi indikis mian turistan vojaĝilon, faksitan el Berlino, kiu respektoplene kaj zierlich-manierlich invitis Herrn Pokrovski pasigi la ok tagojn en Berlino. “Sed ni ja scias, ke vi veturos ne por plezuro sed por Esperanto.”

Kaj preventante das Räsonieren nekonvenan en germana konsulejo eksonis la Leitmotiv: “Malokupu la lokon, aŭ mi vokos gardiston”.

Eĉ plie ol la malĝentileco min surprizis tiu nova atesto pri polica intereso pri miaj okupoj en Berlino. Ion tian mi ja atendis, sed opiniis ke prezentante la invitleteron de UEA mi jam donas pli da informoj ol mi devus, simple pro mia komplezemo. Tamen la germanaj oficistoj evidente rigardis la aferon tute alie, por ili necesis ke mi prezentu solidajn pruvojn. Probable per tiu inĝenia burokrata postulo la konsulejo volis certiĝi ke Esperanto ne estas iu terorisma agado Nederlanda, sed estas ja permesita en Germanio. Ion similan mi memoras el la Sovetia epoko, kiam ni devis, ĉe enhoteliĝo, indiki en la enketilo nian vojaĝocelon. Neniu fakte ĝin atentis, kaj iuj el ni kutime elpensadis iun amuzan absurdaĵon, ekz-e

Celo de la vojaĝo: Prirabi la Ŝtatan Trezorejon.

Sed la germana konsulejo evidente ne estas ŝercema.

Mi foriris malkontenta pri UEA (pri la konsulejo mi jam ne pensis). Ŝajne, estus pli bona se UEA tute ne estus sendinta al mi invitan leteron, aŭ ke ĝi sendu ĝin el Germanio ... Mi ne dubis ke laŭ mia peto la Loka Organiza Komitato sendus al mi la invitilon, sed mi jam decidis neniam reveni en la germanan konsulejon. Cetere, eble tiu stulta postulo estis nur preteksto por rifuzi, kaj oni ĉiam povas trovi novan pretekston.

Mi decidis malmendi mian vojaĝon en landon kiu tiom malvolas mian venon kaj kies oficiala vitrino dum kelkaj horoj prezentis al mi koncentritan kolekton de burokrataj grimacoj, kiajn mi jam preskaŭ forgesis.

La turisma agentino estis sincere ĉagrenita. Ŝi provis konvinki min, ke eblas ankaŭ aliaj aranĝoj. Ŝi volis ŝpari mian monon, sed se mi krompagos, ili povus aranĝi por mi la vizon en alia urbo sen mia vizito. Ĉar ial nur la germana konsulejo kaj nur en Novosibirsko postulas onian personan viziton.

Kvankam per la malmendo mi perdis pli da mono ol necesis krompagi, mi malakceptis. Ial tiu informo impresis min kiel nova insulto, nova indiko pri mia senrajteco antaŭ la Germaniaj oficistoj. Kie do estas la fama germana ordo? Tio aspektas ankoraŭ pli kaprica ol en la burokratio Sovetia.

Mi elektas la liberon

Do, mi decidis pasigi mian ferion en lando kun pli agrabla klimato, pli bela historio, pli rafinita kuirarto — kaj kiu gastame min invitas pasigi du semajnojn en kvinstela hotelo ĉe sabla marbordo kontraŭ monsumo egala al la prezo de semajna restado en tristela hotelo Berlina. Mi iru en landon kiu pli respektas la liberon kaj dignon de siaj gastoj. Kun mia familio, mi feriu en Turkio.

Mi venis tien per rekta flugo Novosibirsk—-Antalya, sen bezoni ian ajn vizon; kaj dum mia tuta restado en Turkio nek mi nek iu ajn de mi konata spertis eĉ malplejan malĝentilaĵon. Neniu iel ajn ĝenis mian liberon aŭ esprimis ian ajn suspektemon.

Evidente, mi ne vivis vivon de turko; mi estis turisto en speciale turista regiono. Tamen ankaŭ tiu vivo estas sperto, kaj sperto agrabla. Mi lasis miajn edzinon kaj filinon vojaĝi tra Turkio por ekzameni vidindaĵojn; mi restis en nia Altis Golfhotel, ripozante ĉe la Maro, kaj nur trifoje partoprenis ekskursojn al la plej proksimaj vidindaĵoj. Ekz-e, mi aŭskultis la operon “Aida” en la apuda romia teatro de Aspendos, unu el la plej bone konserviĝintaj antikvaj teatroj en la mondo; tre interesa sperto, kvankam min iom ĝenis la fumado (konstruita por 20 mil spektantoj, nun la teatro povas akcepti 15 mil; almenaŭ du trionoj da lokoj estis okupitaj; la akustiko estis vere eminenta; mi povis kompari spektadon el pluraj diversaj lokoj).

En la Osmana Imperio sur la marbordo loĝis diversgenta loĝantaro; post la milito de 1923 la Turka Respubliko insiste proponis al siaj civitanoj “la privilegion esti turko”. Iuj asimiliĝis, aliaj elmigris, kaj nun la regiono estas pure turka. En nia hotelo la publikon proksimume egalparte konsistigis rusoj, germanoj kaj turkoj; en kelkaj apudaj hoteloj preskaŭ ĉiuj gastoj estis rusoj. La hoteloj ofertis grandegajn rabatojn, ĉar pro la proceso kontraŭ Abdulaho Öcalan (Oĝalan) preskaŭ neniu estis veninta dum aprilo kaj majo. Ni forflugis en Novosibirskon la 24-an de junio; sekvatage oni atendis la verdikton.

La lingvoj

Lingva problemo por mi praktike ne ekzistis: ĉie troviĝis lokanoj parolantaj la rusan (multaj el ili, ekssovetianoj), anoncoj kaj menuoj en la rusa, kaj eĉ la turkadevenaj kelneroj kaj vendistoj iom komprenis la rusan — proksimume samgrade kiel mi la uzbekan (mian infanaĝon mi pasigis en Taŝkento).

La turkoj pretendas ke ilian lingvon parolas 150 milionoj da homoj; evidente, ili ne distingas la nociojn “turka” kaj “tjurka”. Kvankam la turka efektive estas tre proksima al la lingvoj de la oguza grupo (azerbajĝana, turkmena, Krimea tatara), ĝia diferenco disde la uzbeka estas ne malpli granda ol la diferenco inter la lingvoj rusa kaj pola. T.e. kun reciproka bona volo oni povas sin interkompreni — aŭ fari sin nekomprenebla.

Miaj interparolantoj ja havis la bonan volon, kaj ĉiam komprenis kion mi diris en la uzbeka. Tamen mi, male, tre ofte ne komprenis iliajn respondojn. Ĉar la centra parto de la uzbeka leksiko ankaŭ ekzistas ie en la leksiko turka. Supozeble, ankaŭ la plej uzataj vortoj turkaj ekzistas ie en la uzbeka — sed ofte en iu periferia angulo, kiu situas ekster mia supraĵa lingvokono.

Kaj iam la parencaj vortoj havas malsaman ĉefsencon. Jen estas kelkaj specimenoj el mia amatora kolekto:

Turke	Sencoj turkaj	Sencoj uzbekaj
baba	paĉjo	avo
hay¹r	ne; bono	bono; ĉion bonan, ĝis revido
merhamet	kompato, korfavoro	bonvolu, bonvenon; korfavoro
rahmet	(Dia) graco	dankon
yaman	sensacia, aŭdaca	malbona
yaºl¹	nejuna, aĝoza	juneca, infaneca

Evidente, mi uzis la vortojn el la unua kolumno atribuante al ili la sencon de la tria, kaj tio donis iom kuriozan aspekton al mia parolo: ĝi ŝajnis pli islama ol kutime, dum por mi tiuj ĝentilvortoj estis same neŭtralaj kiel grazie, merci, por favor por la latinidlingvanoj (cetere, por la senco “graco” la uzbekoj uzas rahm). Tamen tio ŝajne eĉ plaĉis al la turkoj; ekz-e la homo kiun mi unue salutis per selâm anstataŭ per la turka merhaba, ĉiam poste salutis min tiel.

La turka sencoevoluo de yaman estas tute simila al la tiu de la vorto liĥoj en la rusa.

Kaj la vorto yaº (uzbeke “juna”; “jaro de aĝo”) estas la plej amuza. La uzbekoj diras li junjaras 60 kiel la angloj diras she is 6 years old; la turka yaºl¹ estas tute simila al la franca agé.

Krom tiuj diferencoj leksikaj estas ankoraŭ diferencoj morfologiaj kaj fonetikaj. Mi menciu nur ke la uzbeka perdis la vokalan harmonion kutiman por la lingvoj aglutinaj; kiel Esperanto, ĝi uzas fikspozician akcenton por cementi la morfemojn en la vorto. La turka vokala harmonio malfaciligis por mi la rekonadon de la vortoj; krome, ĝi konsiderinde liberigis la akcenton.

Infana preferlisto

Post la unua semajno en Turkio mi petis mian 13-jaran filinon listigi la landojn kiujn ŝi vizitis laŭ la malkreska ordo de ŝiaj preferoj (t.e. unue la pli preferindajn). Ŝi respondis:

1. Tajlando
2. Hispanio
3. Turkio
4. Italio
5. Cipro

Post la reveno hejmen mi ripetis mian demandon. Tajlando plu restis senrivale unua, tamen Hispanio kaj Turkio interŝanĝis siajn lokojn.

William Auld rakontas

William Auld. 75 jaroj: Aŭtobiografio, poemoj, bibliografio / Redaktis Aleksander Korĵenkov. — Jekaterinburg: Sezonoj, 1999. — 48 paĝoj + 8 paĝoj (fotoj).

Maloftas en nia literaturo rememoroj — eĉ Zamenhof ne postlasis rememorojn pri siaj infaneco, amikoj, enamiĝoj ktp., dum en la granda mondo tiu ĝenro estas tre ŝatata. Kaj la nemultaj eldonitaj rememoroj seniluziigas; ekzemple, Hans Jakob bone priskribas sian laboron ĉe UEA, sed lia vivo privata restas por ni kaŝita. Tial 75 jaroj de William Auld, kiun ĵus eldonis Sezonoj, estas grava ne nur por vidi la personecon de la plej elstara el la nuntempaj esperantistoj, sed ankaŭ kiel ekzemplo, kiun sekvu niaj aliaj eminentuloj.

William Auld jene rakontas pri la historio de tiu ĉi libro: “Rusa ĵurnalisto kaj eldonisto Aleksander Korĵenkov dum tri jaroj sisteme sieĝis min, persvadante ke mi verku iom pri mia vivo. Kvankam mi plu opinias, ke mia vivo ne estas speciale interesa ekster miaj familia kaj amika rondoj, mi fine kapitulaciis, ĉar mirigis min ke — anstataŭ forgesi ilin — oni plu legas (kaj aĉetas!) miajn verkojn, kaj deziras scii pri mi pli multe ol diras la antaŭparoloj. Sciante mian nerapideman karakteron, Aleksander venis mem al Skotlando kun magnetofoneto, kaj la 17an de februaro en Scottish Churches House de Dunblane, okazis la registrado”.

La vivo de Auld bildiĝas antaŭ ni: deveno kaj lernejaj jaroj de Bill; liaj hobioj; flugarmea servo en la mondmilito; esperantistiĝo; vivo familia; konatiĝo kun Meta; amikoj kaj libroj; pritakso de la nuna stato de Esperantujo. Krom la aŭtobiografion, la libro enhavas 17 fotojn el la arkivo de Auld, poemojn kiujn li mem elektis, kaj utilan bibliografion.

La libro 75 jaroj estas mendebla ĉe multaj libroservoj en Esperantujo. Niaj eksterlandaj abonantoj povas mendi ĝin rekte ĉe ni sendinte 6 internaciajn respondkuponojn. Ruslandanoj simple sendu poŝtmarkojn por 14 rubloj por ricevi ĝin kun la sekva kajero de La Ondo.

Halina Gorecka

Sur la foto: Flugoficiro Bill Auld en Palestino (1945).

Jarlibro 1999

Jarlibro de UEA estas sendube la plej konsultata perioda eldonaĵo en nia lingvo pro miloj da utilaj adresoj kaj aliaj informoj. En Jarlibro 1999 pli ol 200 paĝojn okupas la laŭlanda adresaro de la Delegita Reto. Preskaŭ du mil delegitoj el ĉiuj mondopartoj (krom Antarkto) pretas respondi al demandoj pri praktike ĉio ajn, helpi okaze de vojaĝo ktp.

En 1998 UEA havis 1959 diversspecajn delegitojn en 100 landoj. (En 1997 estis 1981 personoj en 94 landoj). Plej multaj delegitoj estas en Brazilo.

Brazilo 227

Germanio 185

Francio 147

Japanio 95

Usono 87

Italio 79

Britio 72

Finnlando 57

Nederlando 54

Hispanio 51

Inter ili estas 1074 ordinaraj delegitoj, kiuj reprezentas UEA en siaj propraj urboj, kaj estas je la dispono de vojaĝantoj (fakaj delegitoj nur respondas demandojn pri sia fako). Tiuj “konsuloj” plejmultas en Germanio — oni povas trovi ilin en 109 urb(et)oj.

Germanio 109

Francio 108

Brazilo 80

Usono 66

Britio 53

Japanio 53

Nederlando 39

Italio 38

Finnlando 34

Hispanio 29

La plej “delegitoza” urbo en la mondo nun estas Rio de Janeiro.

Rio de Janeiro (Brazilo) 19

San Paulo (Brazilo) 16

Budapeŝto (Hungario) 15

Teherano (Irano) 15

Tokio (Japanio) 12

Karakaso (Venezuelo) 11

Brazilio (Brazilo) 10

Hamburgo (Germanio) 10

Seulo (Koreio) 10

Zagrebo (Kroatio) 10

En Ruslando estas 37 diverskategoriaj individuoj en la Delegita Reto, inter ili 18 urbaj delegitoj. Plej multe da delegitoj estas en Moskvo (inkluzive de du en Odincovo kaj po unu en Zelenograd kaj Andrejevka) — 9. Po 3 delegitoj de UEA estas en Jekaterinburg kaj Sankt-Peterburg.

AK

Foje okazis

Familio kaj kreado

Foje usonan inventiston Edison (1847-1931) vizitis angla ĵurnalisto, verkanta libron pri la famulo.

— Ĉu familianoj helpas vin en via krea laboro? — demandis la intervjuanto.

— Certe! — tuj respondis la inventisto. — Ekzemple, se min subite vizitas bona ideo, mi tuj serĉas pretekston por skoldi miajn familianojn. Tio helpas al mi fari ofenditan mienon, brufermi la pordon kaj sin ŝlosi en la kabineto. Ĉiuj en la hejmo komencas senbrue paŝi sur piedfingroj kaj penas ne ĝeni min per bagatelaĵoj — kaj vi bone scias, kiel bagatelaĵoj malhelpas, dum oni pripensas novan ideon. Kaj ĝuste dum ĉi tiuj kvietaj minutoj en la familio mi kreas inventaĵojn.

Gennadij Ŝlepĉenko